Türkiye’nin Enflasyonla Mücadelesi: Osmanlı’dan Bu Yana Kanayan Yara mı? Yapılanlar Doğru mu?

Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Refet Gürkaynak enflasyonun tanımını yaparak başlıyor söze; enflasyonun pahalılık değil yani fiyat artışı değil fiyat artış hızı olduğunun altını çiziyor. Yani fiyatlardaki artış oranından ziyade artış hızının yüzde oranı ile gösterildiğini belirtiyor. Hane halklarının ortalama harcama ya da tüketim sepetlerinin bir ortalaması gibi düşünülebilecek olan enflasyon herkesin harcama durumu farklı olduğu için bir miktar farklılıkların hissedilebileceğini de hatırlatıyor. 

Konuşmasının ikinci bölümünde de enflasyonun en temel belirleyicisinin beklenti olduğunun altını çizerken, bu beklentileri de merkez bankalarının yönettiğini hatırlatıyor. Paranı değerini yöneterek enflasyonun kontrol altına alınabileceğini belirten Gürkaynak, şu dönem yaşananların ise bizim iç dinamiklerimizin eseri olduğunu dünyadaki enflasyonist ortamdan ayrışmamızın normal olduğunu da ekliyor. Aralık ayı enflasyonunun ABD’nin 10 yıllık birikimli enflasyonun eşit olduğunu da belirtiyor.

Ekonomi tarihçisi Prof. Dr. Şevket Pamuk Türkiye tarihinde enflasyonun her dönemde var olduğunu belirtiyor. Osmanlı’da enflasyonun daha çok savaş dönemlerinde çıktığını, Türkiye tarihinde en yüksek enflasyon süreçlerinin de yine savaş dönemlerinde olup 1. ve 2. Dünya Savaşlarında yaklaşık yüzde 300-400 oranında enflasyon görüldüğünü belirtiyor. Osmanlı’da toplumsal huzursuzlukların da genel olarak enflasyonist dönemlerde meydana geldiğini açıklıyor. 

Pamuk, Türkiye’de fiyat düşüş dönemlerinin de 1929 buhranı döneminde 1930’larda yaşandığının altın çiziyor.